Hầu hết ở người cao tuổi (NCT) các chức năng của cơ thể đều bị suy giảm, lão hóa dần theo năm tháng. Vì vậy khi dùng thuốc kháng sinh (KS) cho người cao tuổi phải hết sức thận trọng.
Các nguyên tắc dùng kháng sinh ở người cao tuổi
Bác sĩ phải nắm vững tính năng của thuốc: cơ chế tác dụng của KS lên vi khuẩn, phổ tác dụng của KS, quá trình hấp thu, chuyển hóa, phân phối, thải trừ và nhất là các tai biến của KS. Nắm vững cơ địa, tiền sử dị ứng thuốc của từng bệnh nhân. Ở NCT, các triệu chứng lâm sàng, các dấu hiệu chỉ điểm về bệnh lý nhiễm khuẩn thường mờ nhạt không điển hình, không tương quan rõ ràng với tình trạng nhiễm khuẩn.
Luôn kiểm tra kết quả của KS trên người bệnh. Nếu thấy không có hiệu quả, phải xem lại chẩn đoán, vì thường có nhiều bệnh đồng thời xuất hiện trên cơ thể NCT. Xem lại việc lựa chọn loại nhập KS đến ổ viêm trên một cơ thể đã lão hóa, xem xét tình trạng kháng KS của vi khuẩn.
Nên chọn dùng một loại kháng sinh cho người cao tuổi. Nên chọn dùng một loại KS. Nếu cần phối hợp thuốc, phải cân nhắc tính đối kháng hay tính hợp đồng của thuốc. Để phát huy tối đa hiệu lực của thuốc và tránh những tai biến do thuốc, bệnh nhân phải tuân thủ những hướng dẫn của bác sĩ về cách dùng.
Một số lưu ý khi dùng thuốc kháng sinh
Augmentin, ciblor… cần uống vào đầu bữa ăn.
Doxycilin uống vào giữa bữa ăn với một nửa cốc nước to, uống ở tư thế ngồi hay đứng để tránh kích ứng niêm mạc dạ dày, loét niêm mạc thực quản.
Hầu hết các thuốc chống nấm nên uống trong bữa ăn, để giảm bớt nguy cơ kích ứng ở đường tiêu hóa và cải thiện sự hấp thu thuốc.
Penicillin, ampicillin dễ bị dịch dạ dày phá hủy, nên uống xa bữa ăn
Thức ăn làm tăng tác dụng của cefuroxim, vì vậy loại KS này nên uống sau ăn 15-30 phút.Penicillin, ampicillin dễ bị dịch dạ dày phá hủy, nên uống xa bữa ăn.Đa số các thuốc nhóm macrolid (erythromycin, rovamycin, roxithromycin, pyotacin) uống xa bữa ăn sẽ hấp thu tốt hơn.
Nhóm thuốc cyclin (tetracyclin, hexacyclin) phải dùng sau khi uống sữa (hoặc canh cua, rau muống) 3 giờ, vì chất canxi trong thức ăn sẽ kết hợp với thuốc, làm giảm hấp thu thuốc.
Amoxycillin, spiramycin, nhóm quinolon không bị ảnh hưởng của ăn uống, nên có thể uống trong hoặc ngoài bữa ăn. Với tất cả các loại KS, NCT không được tự ý mua và sử dụng, mặc dù trước đó họ đã được dùng tại bệnh viện. Ngừng ngay việc dùng thuốc và đến cơ sở y tế khám khi thấy có biểu hiện khác thường.
Trên đây là bài viết về lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh ở người cao tuổi. Hi vọng bài viết đã cung cấp những kiến thức cơ bản giúp bạn chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của mình đúng cách.
